Suraga Orest (1920–1983), architekt, urbanista.
Ur. 4 V w Odessie, był synem Eugeniusza, farmaceuty, i Tatiany z domu Iwanow.
Gdy S. był niemowlęciem, matka wyjechała z nim do majątku swych rodziców na Wołyniu. Po rozwodzie i powtórnym wyjściu za mąż matki mieszkał z nią i ojczymem w Warszawie, gdzie ukończył szkołę powszechną oraz liceum i w r. 1939 uzyskał maturę. Po wybuchu drugiej wojny światowej podjął studia na tajnym Wydz. Architektury Politechn. Warsz. T.r. pełnił obowiązki technika przy przebudowie pawilonu Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie. W r. 1941 zatrudnił się razem z żoną w niemieckich Przyfrontowych Zakładach Reperacyjnych w Szczęśliwicach, kontrolując jako ślusarz precyzyjny sprawność techniczną samolotów. W ramach sabotażu niszczył w nich zbiorniki paliwa, a także wykradł z żoną niemiecki plan zakładowych zbiorników paliwa, które lotnictwo sowieckie zbombardowało w maju 1942. Podejrzewany o sabotaż, został aresztowany; po zwolnieniu zrezygnował wraz z żoną z pracy w Zakładach Reperacyjnych. Był członkiem Stronnictwa Narodowego, a następnie Narodowej Organizacji Wojsk. i od r. 1942 AK; działał w grupie Tadeusza Macińskiego. Po rezygnacji z pracy w Zakładach Reperacyjnych zatrudniał się dorywczo przy wyrobie drewniaków oraz w spółdzielni mleczarsko-jajczarskiej jako konwojent. Równocześnie w AK szkolił tzw. piątki do działań dywersyjnych. W czasie powstania warszawskiego 1944 r. otrzymał jako kapral przydział do kompanii «Anna» Batalionu «Gustaw», jednak na koncentrację nie dotarł. Wysiedlony 12 VIII t.r., po krótkim pobycie w obozie w Pruszkowie, został wywieziony z rodziną do Eringen w Niemczech i skierowany do pracy w produkującym części do czołgów zakładzie w Neckarsulm koło Heilbronn. Nadal prowadził tam działalność dywersyjną, uszkadzając maszyny.
W r. 1946 wrócił S. do Polski i do r. 1948 kontynuował studia na Wydz. Architektury Politechn. Warsz. W l. 1948–9 studiował w Szczecinie w Szkole Inżynierskiej, pracując równocześnie jako technik, a następnie kierownik samodzielnego referatu budowlanego; pod jego kierunkiem odbudowano i odremontowano m.in. 48 budynków szkolnych. W r. 1949 został kierownikiem pracowni makiet Zakładu Osiedli Robotniczych (ZOR) w Warszawie; t.r. opracował dla Min. Budownictwa normy architektoniczne i wykonawcze dokumentacji plastycznych. W czasie pracy w ZOR wykonał samodzielnie lub z zespołem 96 makiet architektonicznych i urbanistycznych, wykorzystywanych podczas narad technicznych w prezydium rządu oraz przeznaczonych dla muzeów i na wystawy. W r. 1951 otrzymał w szczecińskiej Szkole Inżynierskiej dyplom inżyniera-architekta. W r. 1953 został członkiem Stow. Architektów Polskich (SARP). Od t.r. pracował w stołecznym Miastoprojekcie Śródmieście; w r. 1957 zaprojektował tam osiedle domków jednorodzinnych przy ul. Styrskiej w Grochowie oraz osiedle dwustu domków jednorodzinnych na Okęciu (włączone do planu miasta jako ul. Mineralna).
W l. 1959–61 przebywał S. na kontrakcie w Iraku, gdzie został głównym projektantem tamtejszego Min. Budownictwa. Zaprojektował w Bagdadzie w r. 1959 budynki szkoły technicznej z warsztatami i internatem, a w Basrze w r. 1961 gmach poczty głównej i centrali telefonicznej (zrealizowany w r. 1962), szkoły średniej, domu nauczyciela (zrealizowany t.r.), stadionu sportowego i wspólnie z Witoldem Dębskim gmachu samorządowego. Za jedną ze swych najlepszych prac uważał budynek stacji granicznej między Irakiem, Syrią i Jordanią, postawiony t.r. w Rutbah. Po powrocie do kraju zaprojektował w r. 1963 (wspólnie z Andrzejem Iwanickim) zespół budynków Zakładów Przemysłu Mechaniki i Automatyki w Warszawie przy ul. Bobrowieckiej. Wykonał też w tym czasie studialny projekt zagospodarowania tamże Skarpy Wiślanej oraz zagospodarowania przestrzennego garaży wielopoziomowych przy Alejach Jerozolimskich. W r. 1972 zaplanował (zrealizowaną) adaptację Kopca Siekierkowskiego na ośrodek sportów zimowych. W l.n. podejmował prace zlecone, głównie w Przedsiębiorstwie Państw. Pracownie Sztuk Plastycznych. Zmarł 25 V 1983 w Warszawie, został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.
W zawartym 25 X 1941 małżeństwie z Barbarą z Woźniaków miał S. synów, Tadeusza (ur. 1944) i Jerzego (ur. 1952) oraz córkę Elżbietę (ur. 1956).
Bielecki R., „Gustaw” – „Harnaś”: dwa powstańcze bataliony, W. 1989 (liczne nieścisłości); – „Życie Warszawy” 1983 nr 126, 129; – Arch. SARP w W.: Teczka S-i; – Informacje żony, Barbary z W.
Joanna Daranowska-Łukaszewska